آینده شناسی : فرآیندی است که به پیش بینی چندین رویداد مختلف در آینده می پردازد .
آینده پژوهی و مدیریت استراتژیک :
مفهوم مدیریت استراتژیک و آینده پژوهی هر دو درباره شناسایی پیچیدگی ها و پویایی های برخاسته از محیط های سازمانی و نیازمندی های مدیران برای تصمیم گیری در چنین محیطی بحث می کنند . با نگاه مختصری به نقش آینده در طراحی و تصمیم گیری ، می توان به اهمیت آینده پژوهی در مدیریت پی برد . مفهوم مدیریت استراتژیک خود به واسطه درگیری در محیط سازمانی مفهوم سازی شده است .
هدف مدیریت استراتژیک ساخت فوق فعال آینده است ، بحث در باره تاکید است بر آینده ، به اهمیت آینده پژوهی در مدیریت اشاره دارد . آینده پژوهی و مدیریت استراتژیک به عنوان دو وظیفه اصلی مدیریت از چالش های بزرگ مدیران در دهه های اخیر می باشد .
اهداف آینده پژوهی :
- حدس وقایع احتمالی
- ارزیابی آینده حتمی انسان
- انتخاب آینده مطلوب
انواع آینده پژوهی:
- آینــده محتمـــل: احتمـــــالاتـــی که با توجــه به محدودیت هـــای عــدم قطعیت ممکـــن است اتفاق بیافتد.
- آینده احتمالـــی: سناریوهـــا و احتمــالاتی که احتمال وقوع آن ها وجود دارد.
- آینده ممکن: گسترده ترین طیف سناریو هــا ، شامل همه احتمالات می باشد.
- آینــــده ترجیحـــی: چــشــــم انــــدازی که در مـــورد احتمــــــالاتی که داریم ، می خواهیــــم به واقــعیت تبدیل شوند.
آینده پژوهی(Futures Studies)
آینده پژوهی شامل مجموعه تلاش ها یی است که با جستجوی منابع ، الگوها و عوامل تغییر یا ثبات ، به تجسم آینده های بالقوه و برنامه ریزی برای آن ها می پردازد .
آینده پژوهی بازتاب دهنده چگونگـی زایش واقعیت (( فردا )) از دل تغییر ( یا ثبات ) ( امروز ) است . آینـــده پژوهــــی برابر عبـــــارت انگلیسی(Futures Studies) است. واژه جمع ((Futures))به این دلیل استفاده شده است که با بهره گیری از طیف وسیعی از روش ها و به جای تصور (( تنها یک آینده )) به گمانه زنی های نظام مند و خرد ورزانه ، در مورد نه تنها یک آینده بلکه چندین آینده متصور مبادرت می شود .
موضوعـــــات آینده پژوهی در برگیرنده گـــونه هـای (( ممکن )) ، (( متحمل )) و (( دلخواه )) برای دگرگونی از حال به آینده هستند . آینده پژوهی دیدن هر چیز قبل از وقوع آن است. بحران ها به جز در موارد نادر علائم هشدار دهنده ای را قبل از وقوع از خود بروز می دهند .
مدیران نباید به راحتی از کنار این علایم هشدار دهنده عبور کنند . البته بعضی از آن ها نشانه ها را احساس نمی کنند چون وقایع آینده برایشان اهمیت ندارد . خلاصه این که مدیران می توانند با انجام آینده پژوهی ، علایم اولیه خیلی از بحران ها را پیش از وقوع آن ها درک و آن را مهار می کنند . آینده شناسی : مطالعاتی چند رشته ای و فرا رشته ای است که به منظور شناخت وضعیت ممکن یا مطلوب یک جامعه در آینده صورت می گیرد .
